Dendrolog

Kim jest dendrolog?

Dendrolog jest to specjalista przyrodnik w zakresie dendrologii, czyli zajmujący się drzewami i krzewami.

W warunkach krajowych dendroflora reprezentowana jest przez gatunki rodzime, jak również obce, a nawet inwazyjne. Często spotykane (przede wszystkim w warunkach miejskich) są również odmiany ozdobne drzew i krzewów. Drzewa i krzewy występują powszechnie w zbiorowiskach roślinnych, jak również w krajobrazie miejskim czy wiejskim. Typowym elementem krajobrazu są również nasadzenia przydrożne, tworzące aleje bądź szpalery.

Czym zajmuje się dendrolog?

Specjalista dendrolog powinien zatem w szczególności posiadać wiedzę i umiejętności pozwalające na rzetelne oznaczenie gatunku drzewa czy krzewy – nie tylko na podstawie liści, ale również w oparciu o inne cechy morfologiczne, jak budowa i charakter pędów, pąków, kory, a nawet pokrój rośliny. Pozwala to na prowadzenie inwentaryzacji dendrologicznej w ciągu całego roku kalendarzowego (również poza okresem wegetacji).

W prawie polskim kwestie ochrony zadrzewień (czyli drzew i krzewów) warunkowane są przede wszystkim wymogami art. 83-84 ustawy o ochronie przyrody, zgodnie z którymi (poza wyjątkami wymienionymi w art. 83f) usunięcie drzew i krzewów wymaga odpowiedniego zezwolenia.

Jednym z warunków uzyskania zezwolenia na wycinkę jest wykonanie inwentaryzacji dendrologicznej, czasami nazywanej również operatem dendrologicznym, która zawiera w szczególności informacje na temat gatunków drzew i krzewów, a także ich wymiarów (w przypadku drzew – obwodów, a w przypadku krzewów – powierzchni).

Podkreślenia wymaga tutaj rzeczywiste (nie tylko formalne, ale również praktyczne) znaczenie inwentaryzacji dendrologicznej, w tym przykładowo:

• 1. Poprawne oznaczenie gatunku drzewa oraz rzetelne wykonanie pomiarów (obwodów drzew i powierzchni krzewów), gdyż zgodnie z ustawą o ochronie przyrody konieczność uzyskania zezwolenia oraz ewentualnej opłaty za usunięcie uzależniona jest od gatunku i jego wymiarów (obwodu pnia na wysokości 5 cm). Przykładowo obowiązek zgłoszenia do gminy w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego i klonu srebrzystego zachodzi dopiero w przypadku drzew o obwodach powyżej 80 cm. Podobnie usuwanie krzewów na powierzchni do 25 m2 również nie wymaga uzyskania zezwolenia.
• 2. Właściwe oznaczenie gatunku, gdyż nie wszystkie drzewa i krzewy wymagają uzyskania zezwolenia na wycinkę. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody bez potrzeby zgłoszenia do gminy usuwać można, np. gatunki obce (o których mowa w art. 120f ustawy o ochronie przyrody) czy owocowe.
• 3. Niektóre krajowe drzewa i krzewy podlegają ochronie gatunkowej, stąd oprócz zezwolenia na wycinkę, ich usunięcie należy poprzedzić uzyskaniem decyzji regionalnego dyrektora ochrony środowiska na odstępstwa w zakresie ochrony gatunkowej (art. 56 ustawy o ochronie przyrody).

W praktyce wykonanie inwentaryzacji dendrologicznej często jest również konieczne na potrzeby oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć, wymagających wycinki drzew i krzewów (w szczególności związanych z budową, przebudową i remontem dróg).

Badania na potrzeby sporządzenia operatu dendrologicznego warto również każdorazowo połączyć z inwentaryzacją przyrodniczą w zakresie zasiedlenia drzew przez gatunki chronione, w tym ptaki, nietoperze, porosty czy owady.