Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko




 

Czym jest raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko

Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (Raport ooś) jest kluczowym dokumentem w postępowaniu w sprawie wydania oceny oddziaływania planowanej inwestycji na środowisko. Ma on za zadanie przedstawić wszystkie możliwe ryzyka związane z realizacją nowego przedsięwzięcia,  w tym jego wpływ na powietrze, wody czy ziemię.

Opracowanie to jest niezwykle istotnym załącznikiem do wniosku o wydanie decyzji środowiskowej inicjującego postępowania w sprawie przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Procedura polega przede wszystkim na weryfikacji raportu i ustaleniu potencjalnych zagrożeń dla środowiska związanych z realizacją planowanego przedsięwzięcia, czyli ułatwić ocenę zasadności wydania decyzji pozwalającej na jego realizację.

 

Kiedy należy sporządzić raport ooś

Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wykonuje się dla inwestycji w ramach dwóch grup przedsięwzięć:

  • I grupa to inwestycje mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko;
  • II grupa to zadania mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko,
    dla których właściwy organ stwierdził obowiązek dokonania oceny oddziaływania na środowisko.

Zakres przedsięwzięć automatycznie kwalifikujących się do pierwszej grupy określa §  2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2016 roku, poz. 71) i zalicza się do nich m.in.:

  • stacje elektroenergetyczne lub napowietrzne linie elektroenergetyczne, o napięciu znamionowym nie mniejszym niż 220 kV, i długości nie mniejszej niż 15 km;
  • autostrady i drogi ekspresowe;
  • budowle piętrzące wodę o wysokości piętrzenia nie mniejszej niż 5 m;
  • chów lub hodowla zwierząt w liczbie nie mniejszej niż 210 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza;
  • stacje demontażu pojazdów.

 

Elementy i zakres raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko

 

Raport ooś składa się z części opisowej i graficznej. Niezbędne elementy opracowania ustawodawca wskazał w art. art. 66 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2018 roku, poz. 2081). Należą do nich m.in.: opis inwestycji, informacje o zanieczyszczeniach, przewidywanie oddziaływanie na zdrowie ludzi, analizę możliwych konfliktów społecznych, opis stanu środowiska przed realizacją, opis wariantów co do realizacji danego przedsięwzięcia i inne.

W raporcie powinny zawierać się niżej wskazane informacje:

1. Opis planowanego przedsięwzięcia, a w szczególności:

  • charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie realizacji
    i użytkowania, w tym plan sytuacyjny przedstawiający wszystkie elementy inwestycji (źródła hałasu oraz emitory zanieczyszczeń do powietrza, a także lokalizację  wraz z odległością od terenów chronionych akustycznie);
  • główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych;
  • informacje o charakterze i ilości szkodliwych emisji powstających w trakcie użytkowania inwestycji;
  • informacje o różnorodności biologicznej, wykorzystywaniu zasobów naturalnych,  w tym gleby, wody i powierzchni ziemi poprzez przeprowadzenie badań terenowych  w celu rozpoznania występowania siedlisk gatunków zwierząt, roślin i grzybów, siedlisk przyrodniczych;
  • informacje o zużyciu prądu;
  • dane o planowanych rozbiórkach obiektów związanych z realizacją zadania.

2. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, w tym:

a) elementów środowiska objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody oraz korytarzy ekologicznych w rozumieniu tej ustawy, w tym:

  • ocena zgodności przedsięwzięcia z ograniczeniami ustanowionymi przez regionalnych dyrektorów ochrony środowiska;
  • uchwały Sejmików Województwa w sprawach Obszarów Chronionego Krajobrazu;
  • ocenę wpływu i skutków realizacji przedsięwzięcia na stan zachowania populacji i gatunków, bioróżnorodność, walory krajobrazowe, korytarze ekologiczne i migrację zwierząt;
  • analizę zasięgu i skutków realizacji przedsięwzięcia na: formy ochrony przyrody, gatunki i ich siedliska oraz siedliska przyrodnicze.

Zgodnie z powyższym jednym z elementów raportu jest w szczególności określenie lokalizacji inwestycji w odniesieniu do form ochrony przyrody, w tym w kontekście zgodności  z obowiązującymi względem nich ograniczeniami, które mogą być określane zarówno na poziomie ustawy i rozporządzeń, jak również aktów prawa miejscowego. Ustawodawca podkreśla tutaj szczególne znaczenie ograniczeń ustanawianych przez RDOŚ (które w praktyce dotyczą rezerwatów przyrody oraz obszarów Natura 2000), jak również aktów prawa miejscowego dotyczących obszarów chronionego krajobrazu. Jednocześnie zakres koniecznych informacji i analiz rozszerzony został w dalszej części także do całokształtu środowiska przyrodniczego i obejmuje m.in. bioróżnorodność, korytarze ekologiczne, siedliska przyrodnicze (nie ograniczając się do gatunków chronionych). Kompleksowa analiza w tym przedmiocie powinna zatem dotyczyć zarówno uwarunkowań formalno-prawnych,  jak również opierać się na rozpoznaniu występowania gatunków, siedlisk czy korytarzy ekologicznych w terenie.

b) właściwości hydromorfologicznych, fizykochemicznych, biologicznych i chemicznych wód w tym:

  • analizę usytuowania przedsięwzięcia względem zlewni i jednolitych części wód oraz zidentyfikowanie celów środowiskowych dla wód, na które planowane przedsięwzięcie mogłoby oddziaływać, zgodnie z art. 56, 57, 59 i ew. 61 ustawy z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. z 2018 roku, poz. 2268), w kontekście art. 81 ust. 3 uouioś;
  • wskazanie i uzasadnienie czy i w jaki sposób przedsięwzięcie będzie oddziaływać  na ww. cele;
  • podanie podstawowych informacji na temat warunków geologicznych i hydrogeologicznych terenu, w tym warstw wodonośnych i ich izolacji w miejscu planowanej inwestycji;
  • wskazanie głębokości realizowanych wykopów oraz podanie czy będą wymagały odwodnienia wraz z określeniem metody jaką zostaną zrealizowane ww. czynności oraz sposobu dalszego postępowania z wodami pochodzącymi z wykopów;
  • rozwiązania dotyczące odprowadzania ścieków socjalno-bytowych oraz wód opadowych i roztopowych;
  • przedstawienie zabezpieczeń środowiska gruntowo-wodnego na etapie realizacji i eksploatacji inwestycji;
  • omówienie potencjalnych zagrożeń powstania szkody w środowisku, w tym wskazanie możliwości zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych na etapie realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia.

c) oględziny terenowe, których elementem było rozpoznanie walorów i elementów środowiska przyrodniczego w rejonie inwestycji, w tym niezbędne pomiary drzew, jak również weryfikacja występowania siedlisk gatunków.

3. Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;

  • opis krajobrazu, w którym dane przedsięwzięcie ma być zlokalizowane;
  • informacje na temat powiązań z innymi przedsięwzięciami.

4. Opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia.

Wariant zerowy związany jest z zaniechaniem realizacji inwestycji, skutkiem czego będzie użytkowanie terenu inwestycji jak obecnie – punkt obrotu odpadami złomu. Przyjęcie wariantu zerowego nie spowoduje powstania znacząco negatywnego oddziaływania na środowisko. Brak znacząco negatywnego oddziaływania na środowisko nie będzie jednak związany również z realizacją inwestycji.

5. Opis analizowanych wariantów, w tym:

  • wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego wariantu alternatywnego;
  • wariantu najkorzystniejszego dla środowiska wraz z uzasadnieniem jego wyboru.

6. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko, w tym:

  • analiza zasięgu i skutków realizacji przedsięwzięcia na klimat akustyczny terenów objętych planowanym przedsięwzięciem oraz terenów znajdujących się w obszarze jego oddziaływania wraz z rozwiązaniami chroniącymi środowisko na etapie jej budowy i eksploatacji m.in. poprzez przeprowadzenie analizy oddziaływania projektowanej inwestycji na klimat akustyczny z uwzględnieniem wszystkich źródeł hałasu funkcjonujących na terenie zadania, w tym ruchu pojazdów (analiza akustyczna w odniesieniu do pory dnia i nocy, o ile przewiduje się pracę w porze nocnej) – na podstawie wykonanej analizy określone zostanie oddziaływanie projektowanego przedsięwzięcia na środowisko, w postaci izolinii poziomu dźwięku odpowiadających dopuszczalnym poziomom hałasu, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, zróżnicowanych ze względu na rodzaj terenu, wartości poziomów hałasu na granicy najbliższych terenów wymagających ochrony przed hałasem zlokalizowanych w sąsiedztwie przedsięwzięcia;
  • analiza oddziaływania na powietrze atmosferyczne z uwzględnieniem emisji zorganizowanej i niezorganizowanej substancji zanieczyszczających do powietrza atmosferycznego charakterystycznych dla tego typu inwestycji – w ramach tej analizy winny być określone najwyższe wartości stężeń zanieczyszczeń poza granicami terenu,
    do którego Inwestor posiada tytuł prawny;
  • wpływ zamierzenia na klimat oraz przystosowanie do jego zmian;
  • podanie szacowanych ilości i rodzajów (wg kodów) wytwarzanych odpadów, w tym na etapie eksploatacji z podziałem na stan istniejący i po rozbudowie;
  • informacje na temat składowania odpadów w tym niebezpiecznych oraz przedstawienie rozwiązań eliminujących możliwy wpływ na środowisko;
  • informacje dotyczące przekazywania odpadów.

7. Uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na:

  • ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze – ustawodawca wskazuje jednoznacznie, że jednym z kluczowych elementów raportu jest ocena możliwego oddziaływania inwestycji na środowisko przyrodnicze, prawidłowo wykonana ocena powinna opierać się na kompleksowym rozpoznaniu poszczególnych elementów przyrodniczych w zasięgu oddziaływania przedsięwzięcia, jak również uwzględniać działania minimalizujące ewentualny negatywny wpływ inwestycji;
  • powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, klimat i krajobraz;
  • dobra materialne;
  • zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą dokumentacją, w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków, krajobraz;
  • wzajemne oddziaływanie między elementami, o których mowa wyżej;
  • bezpieczeństwo ruchu drogowego w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej.

8. Opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę oraz opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko, wynikające z:

  • istnienia przedsięwzięcia;
  • wykorzystywania zasobów środowiska;
  • emisji,

9. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru.

Jako jeden z kluczowych elementów raportu ustawodawca wskazuje wpływ inwestycji na obszary Natura 2000 (w zakresie wynikającym ze wskazań art. 33 ustawy o ochronie przyrody). W tym przypadku analiza, której zakres i szczegółowość należy dostosować do lokalizacji, rodzaju i skali inwestycji obejmować powinna zarówno elementy formalno-prawne (np. analizę zgodności z planem ochrony lub planem zadań ochronnych obszaru Natura 2000), a także uwzględniać możliwe oddziaływanie na poszczególne przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 (gatunki oraz siedliska przyrodnicze wymienione w SDF) wraz z określeniem działań minimalizujących oraz kompensujących.

10. Dla dróg będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko:

  • ratowniczych badań zidentyfikowanych zabytków znajdujących się na obszarze planowanego przedsięwzięcia, odkrywanych w trakcie robót budowlanych;
  • program zabezpieczenia istniejących zabytków przed negatywnym oddziaływaniem planowanego przedsięwzięcia oraz ochrony krajobrazu kulturowego;
  • analizę i ocenę możliwych zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, w szczególności zabytków archeologicznych, w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia.

11. Dla instalacji do spalania paliw w celu wytwarzania energii elektrycznej, o elektrycznej mocy znamionowej nie mniejszej niż 300 MW ocenę gotowości instalacji do wychwytywania dwutlenku węgla, określoną na podstawie analizy:

  • dostępności podziemnych składowisk dwutlenku węgla;
  • wykonalności technicznej i ekonomicznej sieci transportowych dwutlenku węgla.

12. Jeżeli planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji, porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania, o których mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska.

13. Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia jest konieczne ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich (nie dotyczy przedsięwzięć polegających na budowie drogi krajowej).

Informacje o konieczności utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla działek objętych wnioskiem.

14. Przedstawienie zagadnień w formie graficznej.

15. Przedstawienie zagadnień w formie kartograficznej w skali odpowiadającej przedmiotowi
i szczegółowości analizowanych w raporcie zagadnień oraz umożliwiającej kompleksowe przedstawienie przeprowadzonych analiz oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.

16. Analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem.

17. Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia,
na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru.

18. Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy jakie napotkano opracowując raport.

19. Streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie w odniesieniu
do każdego elementu raportu.

20. Nazwisko osoby lub osób sporządzających raport.

21. Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu.

Raport dodatkowo powinien zawierać:

  • informacje dotyczące autorów sporządzających raport;
  • informacje na temat źródeł danych stanowiących podstawę jego opracowania;
  • streszczenie wszystkich zawartych informacji (poszczególnych rozdziałów) w języku nietechnicznym.

 

Kto może być autorem raportu

W myśl art. 74a ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2017 roku, poz. 1405) od 1 stycznia 2017 roku autorami raportu mogą być tylko osoby spełniające poniższe kryteria:

1) w zakresie wykształcenia to ukończenie studiów pierwszego stopnia lub studiów drugiego stopnia, lub jednolitych studiów magisterskich na kierunkach związanych z kształceniem w obszarze:

  • nauk ścisłych z dziedzin nauk chemicznych (biochemia, biotechnologia, chemia, ochrona środowiska, technologia chemiczna);
  • nauk przyrodniczych z dziedzin nauk biologicznych oraz nauk o Ziemi (biochemia, biofizyka, biologia, biotechnologia, ekologia, mikrobiologia, ochrona środowiska, geofizyka, geografia, geologia, oceanologia);
  • nauk technicznych z dziedzin nauk technicznych z dyscyplin: biotechnologia, górnictwo i geologia inżynierska, inżynieria środowiska;
  • nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych z dziedzin nauk rolniczych, nauk leśnych (agronomia, biotechnologia, inżynieria rolnicza, ochrona i kształtowanie środowiska, ogrodnictwo);

2) w zakresie doświadczenia, w tym przypadku autorem raportu ooś może być osoba, która ukończyła co najmniej studia pierwszego stopnia lub studia drugiego stopnia, lub jednolite studia magisterskie na dowolnym kierunku oraz ma udokumentowane doświadczenie
w pracach w zespołach przygotowujących raporty ooś lub prognozy oddziaływania na środowisko (5 lat), lub brała udział w przygotowaniu co najmniej 5 raportów o oddziaływaniu przedsięwzięcia lub prognóz.

Każdorazowo do raportu ooś  należy złożyć oświadczenie o posiadaniu odpowiednich kwalifikacji, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Ile kosztuje?

Pytanie, które najczęściej pada podczas rozmowy o raporcie przedsięwzięcia na środowisko to: ile kosztuje raport? Realizacja raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest uzależnione od wielu czynników m.in. dodatkowych analiz, przeprowadzenia specjalistycznych wyliczeń czy obserwacji na wskazanym terenie. Koszt zaczyna się od 8 000 i może dochodzić nawet do 50 000 zł. Poniżej przedstawiamy przykładowy cennik.

Cennik

* – Podane ceny są cenami netto, do których należy doliczyć podatek VAT w obowiązującej wysokości. Mają one charakter orientacyjny. Wycena danego opracowania następuje po określeniu jego zakresu.

Nr Usługa Cena
1 Wycena sporządzenia dokumentacji środowiskowej bezpłatnie
2 Analiza i audyt lokalizacji oraz możliwości realizacji przedsięwzięcia na wskazanym terenie bezpłatnie
3 Wykonanie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko od 8000*
4 Przygotowanie wniosku o wydanie decyzji środowisowej bezpłatnie
5 Udzielania odpowiedzi i wyjaśnień do sporządzonej dokumentacji bezpłatnie

Koszt i termin opracowania raportu ooś

Cenę raportu każdorazowo szacujemy po zapoznaniu się z jego zakresem lub opisem danego przedsięwzięcia. W zależności od stopnia skomplikowania może ona wynosić od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Również i termin przygotowania opracowania za każdym razem wyznaczamy indywidualnie i może on wynosić od 4 tygodni w sprawach mniej skomplikowanych nawet do kilku miesięcy w sprawach gdzie wymagany jest np. monitoring przyrodniczy.